Writer: Dr. Yasemin Aydın
Date: 08/07/2020
Bir bal arısı hayatı boyunca belki de dünya etrafını turlayabilecek kadar uçar ve bir çay kaşığı ucu kadar bal üretir. Bu büyük özveri sonucunda ortaya 5 mucizevi arı ürünü çıkar. Peki nedir bu arı ürünleri? Bal, polen, propolis, arı sütü ve arı zehri. Bunlar ile yapılan tedavinin adı ise: Apiterapi.
“Eğer arılar yeryüzünden kaybolursa insanlığın sadece 4 yıl ömrü kalır.” Albert Einstein
İnsanlık öncesinde de var olan arı ürünleri, tarih boyunca yiyecek, içecek, ilaç, tanrılara hediye, takas, kozmetik, yemek pişirme, gıda muhafaza gibi amaçlarla kullanılmış. Din, sanat, mitoloji, efsaneler ve edebiyata konu olmuş. Günümüzde ise apiterapi, yani arı ürünlerini kullanarak yapılan tedaviler birçok hastaya şifa olmuş durumda. Bilimsel çalışmalar birçok faydasını göstermiş olsa da, bütün faydalarını anlayabilmemiz için daha uzun bir yolumuz var gibi görünüyor.
Masum görülseler de arı ürünlerini kullanırken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar mevcut. Bu ürünlere alerjisi olanlar kullanmamalılar. Özellikle arı zehrine alerjisi olanlarda hayati tehlike oluşabilir. Ayrıca 1 yaş altındaki bebeklere arı ürünlerini önermiyoruz ve gebe/ emziren annelerin, çocukların, özellikle astım ve diyabet gibi ek hastalığı olanların arı ürünleri kullanmadan önce hekime danışması önemli.
Dikkat edilmesi gereken bir başka konu ise güvenilir ve analizleri yapılmış ürünleri kullanmak. Gerçek arı ürünlerini, sahtesinden ayırt etmek çok güçtür. Bu nedenle güvenilir yerlerden alınması önemli. Yapılan araştırmalarda arı ürünlerinin pestisit, ağır metal, antibiyotik ve başka bakterilerle kirlenmiş olabileceği gösterilmiş.
Bu nedenle kimyasal, mikrobiyolojik ve kalıntı analizlerinin yapılmış olması gerekiyor.
Sağlık Bakanlığı Geleneksel, Tamamlayıcı ve Fonksiyonel Tıp Uygulamaları Daire Başkanlığı’nın Apiterapi Uygulaması Hakkında Bilgilendirmesinde arı ürünleri, antioksidan değeri yüksek ürünler olarak tanımlanır ve özellikle bağışıklık sistemini düzenleyici ve destekleyici olarak kullanımı önerilir.
Antioksidan, antimikrobiyal (mikrop öldürücü), romatizmal hastalıklarda inflamasyonu (iltihap) azaltıcı, kemik güçlendirici, kötü kolesterol düşürücü, iyi kolesterol yükseltici, kan basıncını düşürücü, iyi bir prebiyotiktir.
Ayrıca hayvan deneyleri anti tümör etkinliğini destekler nitelikte yara ve yanık tedavisinde de kullanılmaktadır.
Diyabetik hastalarda iyileştirici etkisi olduğunu gösteren çalışmalar mevcuttur. Yüksek karbonhidrat içermesine rağmen düşük glisemik indeksi olması nedeniyle, günlük alım miktarını sınırlandırmak şartıyla şekere de iyi bir alternatiftir.
Antioksidan madde kullanımı, vücuda hasar yapıcı moleküllerin temizlenmesi ve hücrelerin gençleşmesi demek… Balın en iyi bilinen işlevlerinden biri antioksidan olması; ama bu, balın türüne göre değişiklik gösteriyor. Yapılan araştırmalarda koyu renkli ballarda daha yüksek antioksidan özellik görülmüştür.
Bir çalışmada bitki çaylarının antioksidan etkisinin bal ilavesi ile arttığı gösterilmiş ve günde en az 1 defa ballı çay içmenin serbest radikallere karşı koruyucu etki gösterebileceği bulunmuş. Bu çalışmadan bir detay vermek gerekirse; en yüksek antioksidan kapasitenin melisa çayı ve 7g çam balı karışımında olduğu tespit edilmiş.
Pro-savunma, polis-şehir. Yani propolis; şehri yani arı kovanını savunuyor. Propolis de antioksidan ve antimikrobiyal. Bunun yanında;
Antioksidan özelliğinin sonucu olduğu düşünülen kalp damar sağlığını koruyucu
Sinir sistemini koruyucu,
Bağışıklık sistemi güçlendirici,
Yara iyileşmesi ve cilt koruyucu,
Karaciğer koruyucu,
Kulak enfeksiyonlarının, bronşlar, astım ve solunum yolu iltihaplarının tedavisinde,
Mide ve onikiparmak bağırsağı ülserleri tedavisinde,
Romatizmal hastalıkların iyileşmesinde,
Cilt kanseri, deri lezyonları, yara ve yanıklar, jinekoloji ve üroloji alanlarında pozitif etkisi olduğu bulunmuştur.
Zengin bir besin desteği ve iştah açıcı
Yaşlanma önleyici,
Alerjik rinit, romatizma, ağrılı idrar yapma ve prostat rahatsızlıklarında, kabızlık, ishal, bağırsak iltihaplanmaları tedavisinde kullanımını destekleyen çalışmalar var.
Polen çok zengin bir besin maddesi olduğundan miktarı yavaşça artırılarak alınmalıdır.
Arı sütü ise kraliçe arının ve arı larvalarının besinidir. Yani çok değerli…
Hafızayı güçlendirme,
Fiziksel performansı artırma,
Deri yenilenmesine yardımcı olma,
Kan damarlarını genişletme,
Kan basıncını düşürme,
Yorgunluğu azaltma,
Tümör oluşumunu önleme,
Gelişme ve büyümeyi hızlandırma,
Hormonal düzenleyici özelliklerinin yanında arı sütü de antialerjik, antioksidatif, antibakteriyel ve antiviral özellikleri bünyesinde barındırmaktadır.
Arı zehrinin en sık kullanım şekli, seyreltilmiş arı zehrinin akupunktur noktalarına enjeksiyonudur.
Özellikle kas-iskelet sistemini etkileyen bazı nörolojik hastalıklarda (MS, amiyotrofik lateral skleroz (ALS), Parkinson Hastalığı vs.), romatizmal rahatsızlıklarda (RA, Ankilozan Spondilit vs.) görülen kas-eklem sorunlarında miyalji, fibromyalji, artralji, nevralji gibi ağrılı durumların tedavisinde destek amaçlı kullanılmaktadır.
Bu tedavi uygulamaları için eğitimini almış uzman hekimlerden destek almalısınız.
Son olarak tekrar hatırlatmak gerekir ki arı ürünlerinin destek tedavisi olarak kullanılacağı birçok hastalık mevcut; ancak arı ürünlerinin tedavide kullanılması için içeriğinin standart olması önemli. Bu standardizasyon için tıbbi kullanıma uygun ballar önemli bir yer tutuyor. Herhangi bir işleme tabi tutulmamış, güvenilir olmayan ballarda birçok zararlı bakteri üremesi mümkün. Bu yüzden seçici davranmak gerekiyor, her bal veya arı ürünü aynı içerik veya kalitede değil. Kaliteli bir ürün size sağlık getirecekken, sahte ürün sağlığınızı bozabilir. Bu durumda güvenilir ürüne ulaşamıyorsak hiç kullanmamak daha akıllıca olacaktır.
