İklim gazetecisi ve iklim iletişim eğitmeni Yasemin Mıstıkoğlu, iklim krizinin çocuklar üzerindeki etkilerini detaylı bir şekilde inceledi. Kaleme aldığı bu yazı, krizin çocukların yaşamını nasıl şekillendirdiğini ve karşılaşılan zorlukları derinlemesine ortaya koyuyor.
UNICEF’in Verilerine Göre Çocukların Krizden Etkilenme Oranı
İklim krizi yalnızca dünyayı değil, çocukları da etkiliyor. Çocukların sağlığı, eğitimi ve beslenmesi krizden orantısız şekilde etkileniyor. UNICEF’in araştırmasına göre, dünya genelinde 1 milyardan fazla çocuk iklim değişikliğinin ‘aşırı yüksek risk’ altında olduğu ülkelerde yaşıyor. Bu rapor, neredeyse dünyadaki 2.5 milyar çocuk nüfusunun yarısının iklim krizinden etkilendiğini gösteriyor ve krizin bir çocuk hakları krizi olduğunu vurguluyor.
Çocukların Karşılaştığı Zorluklar: Ev, Gıda ve Sağlık
İklim krizinin çocuklar üzerindeki etkileri ciddi boyutlarda: fırtınalar, kuraklıklar ve aşırı sıcaklıklar yüzünden çocuklar evlerini, okullarını kaybedebilir, gıda bulmakta zorluk çekebilir veya sağlık sorunları yaşayabilir. Özellikle Bangladeş, Filipinler ve Zimbabve gibi ülkelerde çocuklar bu olumsuzlukları yaşıyor. Orta Afrika Cumhuriyeti ve Mozambik, krizden en çok etkilenen ülkeler arasında.
Krizden En Çok Etkilenen Bölgeler
Sıcak hava dalgaları, nehir taşkınları, kıyı taşkınları ve su kıtlığı gibi riskler çocukları yüksek oranlarda etkiliyor. Ayrıca, “Karbon Kafalı Çocuklar” terimi, iklim krizinin etkisiyle verimi düşen topraklardan elde edilen ürünlerle beslenen çocuklar için kullanılıyor. Türkiye’de de yetersiz beslenme oranı yüksek ve çocuklar sıklıkla sağlık sorunları yaşıyor. Türkiye, çocuk iklim risk endeksinde 163 ülke arasında 97. sırada.
Hükümetler ve İşletmelerin Rolü
İklim krizinin çözümü, toplumun tüm kesimlerinin harekete geçmesini gerektiriyor. Hükümetler çevre politikalarını çocuklara duyarlı hale getirmeli, işletmeler çevresel etkilerini azaltmalı. Yasemin Mıstıkoğlu, “İklim krizi, sınır, zenginlik veya coğrafya tanımıyor. Önlem alması gerekenlerin de çocukları ya da torunları vardır. Krizin sonuçları sadece alınmayan önlemlerin zamanı gelmesini bekliyor,” diyor. Ayrıca, “Çocuklar, iklim krizi nedeniyle en savunmasız gruplardan biridir. İklim değişikliğinin çocuklar üzerindeki etkilerini azaltmak için uluslararası toplumun acil ve etkili çözümler geliştirmesi gerekiyor,” diye ekliyor.
Çocuklar İçin Acil ve Etkili Çözümler
Çocukların risklerini azaltmak için sağlık hizmetleri, eğitim ve sosyal güvenlik ağlarının iyileştirilmesi, doğaya dayalı çözümler gibi önlemler alınabilir. COP28’de çocukların durumuna dikkat çekilmiş ve çözüm önerileri sunulmuştu. Kasım’da Azerbaycan’da yapılacak COP29’da ülkeler bir yıl boyunca yaptıkları çalışmaları sunacak. İklim krizinin çözümü için emisyonların azaltılması kritik öneme sahip. Hala harekete geçmek için zaman var, aksi takdirde en büyük zararı çocuklar görecek. Hepimiz, çocuklarımıza miras olarak bir ev veya bir toprak parçası bırakmayı amaçlıyoruz. Oysa onların ihtiyacı öncelikle yaşanabilir bir dünya.