Pera Film’in 5Harfliler iş birliğiyle düzenlediği Göz Hizası film programı, pandemi nedeniyle ertelenen gösterimlerine kaldığı yerden devam ediyor. Dünyadaki tüm kadınlara ithafla 7 Mart’ta ilk gösterimi yapılan program, 3-19 Eylül tarihleri arasında Pera Müzesi Oditoryumu’nda ücretsiz izlenebilir.
Pera Müzesi Film Programları ve bağımsız internet yayını 5Harfliler,“8 MartDünya Kadınlar Günü” kapsamında gösterime sunduğu Göz Hizası başlıklı film programını yeniden izleyiciyle buluşturuyor. 5Harfliler’in editörlerinden Suna Kafadar küratörlüğünde hazırlanan seçki, görsel alanda çoğunlukla ‘bakılan’ olarak kodlanmış kadın bedenine ve hayatına, ‘göz hizasından’ bakmayı amaçlayan filmlere odaklanıyor.
Bakışla olan ilişkimizi sorgulayan kadın hikâyeleri
Hayatını dilediği gibi yaşamaya gayret eden, bunun için nice bedeller ödemiş kadınların hikâyelerine ve hayat kesitlerine odaklanan film seçkisi, sanattaki müdahalelerin ‘bakışla olan’ ilişkimizi nasıl dönüştürdüğünü gösteriyor. Deneysel sinemanın imkânlarından faydalanarak farklı mecraları, zamansallıkları ve üslupları bir araya getiren kısa ve uzun metraj filmler, izleyiciye yeni bir dünyanın kapılarını aralıyor. Deneyselliğin nasıl hayati bir düşünme ve çalışma pratiği olduğunu gösteren Göz Hizası, feminizm üzerine kafa yoran sanatçıların 1970’lerden bu yana sinema alanında keşfettiği yolları tarihsellikleri içinde izleme fırsatı sunuyor.
Avangart başyapıtlardan sanatsal videolara, Göz Hizası’ndan bakan yapımlar
Büyük çoğunluğu kadın yönetmenlerin filmleri ile kadın sanatçıların video çalışmalarından oluşan Göz Hizası seçkisi, Türkiye ve dünyadan farklı kuşakları bir araya getiriyor. Belçikalı yönetmen Chantal Akerman‘ın en bilinen filmi Jeanne Dielman, Commerce Rıhtımı, 23 numara, 1080 Brüksel, günlük yaşamı yavaş yavaş parçalanan bir kadının evrenini, yoğun bir karakter incelemesiyle aktarıyor. The New York Times’ın başyapıt olarak nitelediği film, sinema tarihinin en bütünlüklü mekân ve zaman tasvirlerinden birini sunuyor. İngiltere’nin en önemli avangart yapımlarından biri olan Sfenks’in Bilmeceleri, çoğu kesintisiz dairesel pan’lar şeklinde çekilmiş bir dizi bölümden oluşuyor. Laura Mulvey ve Peter Wollen’ın imzasını taşıyan filmde, kadınların temsili, anneliğin toplumdaki konumu ve anne-kız ilişkileri ele alınıyor.
Ünlü sanatçı Mona Hatoum, Mesafe Ölçümleri adlı videoda, sürgün ve yerinden edilme arka planı üzerinde kişi ve aile kimliğini sorguluyor. Beyrut’taki annesinin gönderdiği mektupları yüksek sesle okuyan Hatoum, Filistin kökenli ailesinden kopma ve tecrit olma duygularını görsel bir montajla izleyiciye yansıtıyor. Seçkinin diğer kısa filmlerinden Almanca Şarkı’da, ABD’li görsel sanatçı Sadie Benning, başıboş gezinen bir genci gri akşamüstleri boyunca takip ediyor. Siyah beyaz çekilen bu lirik filme, Bostonlu alternatif müzik grubu Come‘ın sert köşeli tınıları eşlik ediyor. Meksikalı video sanatı duayeni Ximena Cuevas, televizyondaki bir talk şova katıldıktan sonra, programın akışına nasıl el koyup konuyu baş aşağı çevirdiğini, Tombala adlı kısa filmiyle göz önüne seriyor.
Seçkinin Türk yönetmenlerinden Melisa Önel, Ben ve Nuri Bala adlı belgeselde, kadınlık ve erkeklik kategorilerinin dışına taşan feminist aktivist Esmeray‘ın hikayesini aktarıyor. Esmeray’ın kendi dilinden bir nevi biyografisi olan film; özlem, aidiyet, göç ve şiddet gibi konulara yine onun hikâyesi üzerinden bakabilmemizi sağlıyor. Kadının Sessiz Dikişi, Yalnız Edimler #4 ve Yalnız Edimler #6 adlı kısa filmleriyle programda yer alan Nazlı Dinçel, kendi görüntülerini içeren videolarda, boşanma, mastürbasyon, kürtaj gibi mahrem konuları tartışmaya açıyor. Çiçek Kahraman’ın Bütün Mahalleli Duysun adlı videosu ise,Türk sinemasına özgün bir alt tür olan mahalle filmlerinde, sokağın ortak temsil biçimlerine odaklanıyor. 1960-1985 arası Yeşilçam sinemasından farklı kadın temsillerini bir arada gösteren videoda, toplumsal cinsiyet temsillerinin de izi sürülebilir.
İlhamını 8 Mart’ta geceyi geri alan kadınlarda bulan Göz Hizası, dünyanın her yanındaki kadınlara ithafla izleyiciyle buluşuyor. Programda yer alan filmler, 3-19 Eylül 2020 tarihleri arasında Pera Müzesi Oditoryumu’nda ücretsiz izlenebilir.
Bu program kapsamındaki film gösterimleri ücretsizdir. Rezervasyon alınmamaktadır. Yasal düzenlemeler uyarınca aksi belirtilmediği sürece tüm film gösterimleri 18+ uygulamasına tabidir.
Gösterim Programı
Göz Hizası, 3 – 19 Eylül 2020
3 Eylül Perşembe
18.00 Tombala (8′) + Bütün Mahalleli Duysun (5′) + Almanca Şarkı (5′) + Ben ve Nuri Bala (42’)
11 Eylül Cuma
18.00 Sfenks’in Bilmeceleri (92’)
13 Eylül Pazar
13.00 Jeanne Dielman, Commerce Rıhtımı, 23 numara, 1080 Brüksel (202’)
16 Eylül Çarşamba
18.00 Mesafe Ölçümleri (16’) + Kadının Sessiz Dikişi (’10) + Yalnız Edimler #4 (‘8) + Yalnız Edimler #6 (11’)
19 Eylül Cumartesi
15.00 Sfenks’in Bilmeceleri / 92’