Son yıllarda sanat dünyasında ‘’ NÜ’’ Türkçe ‘’ Çıplaklık’’ olarak adlandırılan bir sanat akımı ilginç bir formata dönüştü, adını Fransızca ‘’ NÜ’’ kelimesinden alan akım çıplak resmetmeyi ifade ederken, önce sanatçının performansının bu çıplaklığa eşlik etmesi ile değişime uğrarken son zamanlarda seyircilerinde çıplak olarak sergiyi izlemesi ile değişik bir formata dönüştü.
İsviçreli performans sanatçısı Milo Moire, Almanya’nın Münster kentinde düzenlenen bir etkinlikte ilginç bir performansa imza attı. Moire, LWL Sanat ve Kültür Müzesi’nden düzenlenen etkinlikte, çırılçıplak soyunarak kucağına aldığı çıplak bebekle, nü tablolarının arasında dolaştı. Utançtan yüzü kızaran ziyaretçilerin öne eğik bakışları arasında ‘performans’ sergileyen 32 yaşındaki sanatçı, bu performansla hem bir bebeğin çıplak bir kadının kollarında güvende olabileceğini hem de gerçek yaşamdaki çıplaklıkla sanattaki çıplaklığın birbirlerine ne kadar yaklaşabildiğini göstermeyi amaçladığını söylüyor. Sergiyi çıplak olarak gezen sanatseverler çıplaklık temasına ve sergiye dair olumlu görüş paylaşırken, Serginin Rehberinin giyinik olması dikkati çekti ve sosyal medyada gündem oldu.
Protest duruşu ile sanat dünyasında var olan sanatçı; Milo Moire, Londra’nın Trafalgar Meydanı’nda ‘aynalı kutu’ adını verdiğiperformans gösterisini yaparken gözaltına alındı. Şovu sırasında 18 yaş üzeri tanımadığı insanların, 30 saniye boyunca göğüslerine dokunmasına izin veren Moire bu performansı ile Köln’de yılbaşı gecesi yaklaşık 1000 kadının sığınmacılar tarafından taciz edilmesinden sonra böyle bir gösteri hazırlamaya karar verdiğini ifade eden Moire, “Amacım bu şov sayesinde kadınların vücuduna karşılıklı rıza olması halinde dokunulabileceğini anlatmaktı” dedi.
Marsilya’daki Mucem Müzesi, her ay bir salı günü ‘Natürist Cennetler’ sergisini çıplak gezme fırsatını sağladı. Sanat severler her ayın belirlenen bir Salı günüde yapılan bu etkinlikte, bir müzede çıplak dolaşabilen bu fotoğraf sergisi, Avrupa’daki nüdist toplulukların büyümesini ve doğaya dönüş arzusunun ardındaki felsefeyi gözler önüne sermeyi amaçlıyor.
Marsilya’da bulunan Avrupa ve Akdeniz Medeniyetleri müzesi Mucem, yeni sergisiyle bu sıra dışı deneyim sundu. Müze, ziyaretçilerine eserleri çıplak olarak, sadece ayakkabı giyerek inceleme imkânı tanıdı. Bu deneyim, Fransız Naturist Federasyonu (FFN) iş birliğiyle her ay bir akşam, müze normalde kapalıyken gerçekleşti. Fransız Naturist Federasyonu’ndan Eric Stefanut, çıplak ziyaretlerin naturistlik anlayışını keşfetmek için mükemmel bir fırsat olduğunu belirtti.
Ayakkabı giymenin zorunlu tutulmasının ise müzenin parke zeminine karşı bir önlem olduğunu ifade etti: “Bu, kıymık batmasını önlemek için,” dedi.
Naturist Cennetler adlı sergi, naturist topluluklardan, Fransa ve İsviçre’deki kamu ve özel koleksiyonlardan gelen 600’den fazla fotoğraf, film, dergi, tablo, heykel ve diğer sanat eserlerini içeriyor. Bu sergi, naturistliğin geçmişini ve bugününü keşfetmek isteyenler için oldukça zengin bir içerik sunuyor.
Mucem’in açıklamasına göre, Fransa, dünyada naturistlik açısından en popüler turizm destinasyonu olarak öne çıkıyor. Ülkenin ılıman iklimi ve üç denize sahip olması, naturist toplulukların oluşmasını kolaylaştırmış. Bunun aksine, Avrupa’nın diğer bölgelerinde ‘’naturistlik’’ genellikle bu tür topluluklar dışında daha serbest bir şekilde uygulanıyor.
Müze yöneticileri, nüdizmin yalnızca 1960’ların bir modası olmadığını vurgularken, “doğada çıplaklık için yeni bir ilginin ortaya çıktığını, bu akımın sağlıklı ve vejetaryen diyetler, doğal terapiler, meditasyon ve açık hava yoga ile birleştiğini,” belirtiyor.
Lyon Modern Sanatlar Müzesi’ de bu uygulama saatler ile sınırlı kaldı, ‘’Vücut’’ isimli serginin, belirli zamanlarda çıplak olarak gezilebileceğini duyurmuştu. Temmuza kadar gösterimde kalan sergiyi çıplak şekilde gezmek isteyen ziyaretçiler, her perşembe günü saat 18:30 ile 20:00 arasında, tüm kıyafetlerini vestiyere bırakıp sergiye girebildi.
Mart 2022’de, Lyon Sucriere Kültür Merkezi de, ‘Hiperrealizm:’’ Bu bir beden değil’’ isimli sergide, ziyaretçilere çıplak şekilde gezme seçeneği sunmuştu.
Diğer taraftan İngiltere’ de sınırları zorlayan eserleri ile tanınan dünyaca ünlü performans sanatçısı ‘’ Marina Abramovic’’ yeni sergisi sanat camiasında çok konuşuldu. İngiltere Kraliyet Sanat Akademisindeki sergisini gezmek sanatseverler tarafından hiç kolay olmadı.
Sanatseverler bu sergiye girmek için karşılıklı çırılçıplak duran bir kadın ve bir erkek modelin ortasından geçmek zorunda kaldılar. Abramović’in ‘Imponderabilia’ adını verdiği bu performansı uygulamasındaki neden ise insanları cinsellikle, çıplaklıkla ve arzularıyla yüzleştirmek.
Sergideki diğer performanslar arasında, çıplak bir sanatçının saatlerce yerde yatan ve üzerinde bir iskelet bulunan ‘İskeletli Çıplak’ ve çıplak bir kadının duvara hac duruşuyla sabitlendiği performansı ‘Luminosity’ yer aldı.
Barselona’daki Katalonya Arkeoloji Müzesi ve Katalonya Naturalizm Kulübü, fotoğrafçı Luigi Spina’nın ‘Riace Bronzları’ sergisine 90 dakika süren özel bir tur düzenledi.
Sergide, 1972’de İtalya’nın Riace yakınlarında keşfedilen MÖ 5. yüzyıldan kalma çıplak Yunan savaşçısını tasvir eden iki büyük heykelin fotoğrafları yer aldı. Çıplak gezinin rehberi Edgard Mestre, “Bunu sıradan rehberli tur yerine daha renkli bir hale getirdik” dedi ve ekledi:
‘’Sergiye gelen insanların baktıkları eserle aynı şeyleri hissetmesini istedik.’’
Etkinlik öncesi müzenin internet sitesinde yer alan tanıtım notunda, ziyaretçilerin eserlerle eşit koşullarda, çırılçıplak bir şekilde inceleme fırsatı elde edecekleri ifade edildi.
Etkinliğe katılan, sanatseverden 59 yaşındaki sağlık çalışanı Marta, sergiyi kıyafetlerle gezmekle çıplak gezmek arasında bir fark görmediğini dile getirdi.
‘’Çıplaklığın her dönem var olduğunu ve hiç kimsenin bedenlerinden utanmaması gerektiğini daha iyi anlayabiliriz.’’ diyerek bir fark görmediğini dile getirdi.
Avusturya’nın başkenti Viyana’da ise, bir nüdist grup tarafından Schiele‘ye ait ‘Naked Men’ (Çıplak Adamlar) nü resim ve heykel sergisi açıldı. Grubun başvurusu kabul edilince Viyana’da 200 erkek ziyaretçi sergiyi çırılçıplak gezdi. Halka açık özel bir nüdist seansı düzenleme kararı alan müze, sergiyi gezmek isteyenlere çıplak gelmeleri önerisinde bulunurken sergi 4 Mart’a kadar ziyaret edilebilecek.
Bir diğer haber ise; Avustralya’nın başkenti Canberra’daki National Gallery’ de bir sergi turuyla bu akıma katılıyor olması. 70 yaşındaki Amerikalı ışık sanatçısı James Turrell‘in son 50 yıllık sanat çalışmalarından meydana getirdiği ‘Retrospective’ sergisi için düzenlediği sergi turuna izleyiciler çıplak olarak katıldı. Yaklaşık 150 sanatseverin katıldığı 1-3 Nisan tarihleri arası düzenlenen sanat turunun, çıplaklık teması altında ışık ile insan vücudu arasında ilişki kurma isteğinin olduğu belirtildi.
Turrrel’e göre insan, ışığı D vitamininde olduğu gibi deri yoluyla alıyor dolayısıyla sanatçı, insanların ışığı yiyecek gibi tükettiklerini savunarak ışığın diyetimizin bir parçası olduğunu söylüyor.
Peru’nun başkenti Lima, bu akıma Moda fotoğrafçısı David LaChapelle’in 30 yıllık kariyerini yansıttığı sergi ile katıldı. Çıplak modellerle çalışmaları ve sürrealist kareleriyle ünlenen fotoğrafçı, Madonna, Jeff Koons, Britney Spears, Amanda Lepore, Katy Perry ve Lady Gaga’nın müzik kliplerini de çekmişti.
Sergisi ile ilgili çalışmalarını galerilerde sergilemeye başladığında fotoğrafları görmeye gelen insanlarla daha derin bir iletişime geçmesi gerektiğini hissettiğini belirten LaChapelle henüz 17 yaşındayken ilk işini bir moda dergisi için Andy Warhol fotoğrafları çekerek yapmıştı.
Çıplak vücutlarla hikayeler anlattığı fotoğraflarıyla ünlenen LaChapelle’i sergi ziyaretçilerinden Caroline Palma yorumladı:
“O insan figürünü hiçbir pornografi kullanmadan fotoğraflar. İnsan vücudunun güzelliğini sanatlaştırır.” diyerek fikrini paylaştı.
David LaChapelle sergisi Peru Lima Modern Sanat Müzesi’nde 12 Nisan’da son buldu.
Tüm dünyada yoğunlaşan bu akımın ülkemize ne zaman gelebileceği ve sanatseverler tarafından nasıl karşılanacağını merak ediyor muyuz?
Gelecek sayıda görüşmek üzere…