Page 179 - NYXmag_SAYI_015

Destination Anywhere

Atlas İstasyonu - Cern Hızlandırıcı Maketi - Cern
Hadron çarpıştırıcısı, maddeyi yüksek sıcaklık ve
yoğunlukta incelemek için tasarlanmış. ATLAS detektörü
ise burada yapılan deneylerin verilerini alıp ölçen devasa
bir süper mıknatısmış.

Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nda, birbirinden bağımsız
olarak yürütülen 6 farklı deney yapılıyor olsa da 2012
yılında Atlas ve CMS deneylerinde bulunan Higgs Bozunu
yani “tanrı parçacığı” ya da “anti-madde”yi Dan Brown’ın
“Melekler ve Şeytanlar” kitabından hatırlayanlarınız
vardır. Detektörler, Higgs Bozonu’nu aslında göremez.
Çarpışmadan hemen sonra oluşan geçici Higgs Parçacığı,
daha hafif parçacıklara dönüşür ve detektörlerde iz bırakır.
Bu deneylerle, kütleleri olmayan atomların yani “hiçlik”in
nasıl kütle kazandığı anlaşılmaya çalışılıyor.

CERN ile ilgili birkaç enteresan bilgi daha vereyim. Hadron
çarpıştırıcısının merkezi -271.3°C yani neredeyse mutlak
sıfırmış çünkü proton patlamaları sırasında ortaya çıkan
sıcaklık güneşin merkezinin binlerce katı kadarmış.
Higgs Bozunu’nun ismi ilk başlarda “tanrı parçacığı”
anlamına gelen “The God Particle” değilmiş. Nobel
Ödüllü fizikçi LeonLederman'ın 1993 tarihli kitabında
“lanet olası parçacık” anlamına gelen “Goddamn Particle” Hızlandırıcı Maketi - Cern
olarak geçiyormuş ama yayıncılar bunu “God“ olarak
değiştirmişler.

Bugün kullandığımız “World Wide Web” aslında 1989’da
Tim Berners-Lee tarafından,bilim insanlarının hızlı veri
paylaşmasını sağlamak için icat edilmiş.

Rehberli tur resepsiyon binasında başlıyor. Sırası ile Globe of Science and Innovation - Cern
Atlas İstasyonu’nu ve kampus içinde hızlandırıcıların nasıl
çalıştığını anlatan müze binası ziyaret ediliyor.

4 saatlik turun sonunda ise, girişte yer alan ikonik ahşap
bina “Globe of Science and Innovation”ın içinde bulunan
interaktif sergiyi gezip, hediyelik eşya dükkânından
enteresan şeyler alarak evinize dönüyorsunuz.

NYX
179