Röportaj: Dr. Yasemin Aydın

Dr. Öğr. Üyesi Şevin Demir Başhekim yardımcısı olarak pandemi sürecinin yönetilmesindeki aktif rolünde  birçok başarılı karara imzasını atmış kahramanlarımızdan biri. Bir hekim, bir eğitici ve bir yönetici. Kendisine yoğunluğunun arasında bize de vakit ayırdığı için ve değerli bilgilerini bize aktardığı için teşekkür ediyorum. Maltepe Üniversitesi Hastanesi checkup polikliniğinde hastalarını kabul eden doktorumuzla yaptığımız keyifli ve öğretici konuşmamızdan umarım sizler de keyif alırsınız.

Checkup nedir?

Modern tıp artık hastalık ortaya çıkmadan çok daha önce gerekli önlemleri alarak kişinin sağlıklı kalmasını sağlamayı amaçlıyor. Checkup; sağlıklı görünen insanların yüz yüze görüşme, fizik muayene, laboratuvar ve görüntüleme tetkikleri gibi bir dizi standart işlem kullanılarak yaşa, cinsiyete ve risk gruplarına göre belirli aralıklarla değerlendirilmesidir.

Kaç yaşından itibaren ve hangi durumlarda checkup yaptırmalıyız?

Her döneme özgü etkinliği kanıtlanmış, yapılması gereken farklı taramalar vardır. Örneğin; bebeklik ve çocukluk çağında inmemiş testisi, gelişimsel kalça displazisini (kalça çıkığı veya kalça kemiğinin stabil olmaması), görmeyi, işitmeyi, fenilketonüriyi tarıyoruz. Bu taramaları sağlam çocuk polikliniğinde pediatristler ya da aile sağlığı merkezlerinde aile hekimliği uzmanları yapıyor. Biz burada adölesan (ergenlik ) ve erişkinlik döneminde taranması gereken tansiyon, şeker, tiroid, obezite, kalp hastalıkları, meme patolojileri, kanserler, kemik hastalıkları gibi tüm taramaları üniversite hastanesi güvenilirliğinde yapıyoruz, çıkacak sorunların tedavilerini hemen veriyor ve gereklilik halinde ilgili bölümlerle iletişime geçip onlara yönlendiriyoruz.

Checkup kim tarafından ve hangi sağlık kuruluşlarında yapılmalıdır?

Aile hekimliği uzmanları olarak sağlıklı bebeklerin sağlıklı annelerden doğması, o bebeklerin sağlıklı çocuklara, adölesanlara, yetişkinlere ve yaşlılara dönüşmesi bizlerin temel görevidir. Yeterli ekipman ve hekim donanımına sahip yerlerde yapılmalıdır.

Checkup içeriği standart mıdır?

Kişinin yaşına, sağlık koşullarına göre farklı paketlerimiz bulunuyor. Ayrıca checkup ücreti nedeniyle herkesin bütçesine göre, kişinin önceliklerine göre davranmamız gereken durumlar da oluyor. O yüzden kişiye özgü olmakla birlikte daha dar, daha geniş, daha ayrıntılı paketlerimiz mevcuttur. Buna checkup öncesinde hasta ile konuşarak, onunla birlikte karar verebiliyoruz.

Checkup ile bütün hastalıklar tespit edilebilir mi?

Dünyada hiç bir yöntemle bütün hastalıklar tespit edilemez aslında. O yüzden biz genellikle daha sık görülen hastalıkları tespit etmeyi amaçlıyoruz. Ama bunun doktor tarafından yapılmasının önemi şurada ortaya çıkıyor. Kişinin özgeçmişi, aile geçmişi, alışkanlıkları yani risk faktörleri, kişinin bazı hastalıklara karşı riskini arttırır. Biz de hasta ile konuşarak bu hastalıklara karşı mutlaka tarama yapmaya çalışıyoruz.

Sağlıklı bireylerde checkup yaparken daha çok hangi hastalıkları saptıyorsunuz?

Öncelikle mutlaka tansiyonlarına bakıyoruz. Açlık şeker ve insülin bakarak diyabet veya insülin direnci tanısı koymaya çalışıyoruz. Tiroid ultrasonuna bakarak tiroid kanserlerini tarıyoruz. Tiroid bezinde nodül varsa gereklilik halinde biyopsiye yönlendiriyoruz ve şimdiye kadar yaptığımız checkuplarda bir çok tiroid kanseri saptadık. Tümör belirteçlerine bakarak bazı kanserleri düşündüren durumlarda gerekli yönlendirmeleri yapıyoruz. Mesela; bazı tümör belirteçleri yüksek olanlara endoskopi, kolonoskopi öneriyoruz ve bunun sonucunda bazı hastalarımızda bağırsak tümör ve kanserleri saptadık. Bu saptanan hastalarımız erken tanı sayesinde ameliyat oldular ve hayatlarına sağlıklı bir şekilde devam edebiliyorlar. Meme ultrasonu ve mamografi ile meme kanserlerine erken tanı koyabiliyoruz. Karın ultrasonlarında, bağırsakla ilgili saptayabileceğimiz hastalıklar, karaciğerde kitleler, karaciğer yağlanmalarını saptayabiliyoruz. Kadın hastalarımızda smear testi ile kanser taraması yapabiliyoruz. Kolesterol düzeylerine bakıp, hiperkolesterolemi  saptadığımızda uygun tedaviyi veriyoruz. Aslında biz checkup polikliniğimizde bir çok hastalığı çözmeye çalışıyoruz.

Sağlıklı bireylere ne sıklıkta check up öneriyorsunuz?

Adölesanların  birkaç yılda bir checkup yaptırması yeterli olabilir ancak 35 yaşından sonra özellikle 40 yaşından sonra yılda bir kere yapılması çok önemlidir. Genç bireyler için de, özellikle ailede önemli hastalıklar varsa veya başka sebeplerden dolayı doktora gitmiyorlarsa, yılda 1 kere giderek sağlık durumunu tek seferde taramaları yeterli olabilmektedir.

Pandemi şartlarında checkup polikliniğiniz hizmet vermekte mi?

Pandemi öncesinde check up polikliniğimizin ciddi bir hasta yoğunluğu vardı ama pandemi sürecinde, özellikle ilk 1-2 ayda, ben de hastaların gelmesini çok önermedim. Çünkü ne olursa olsun hastaneler enfeksiyon kaynağıydı ve sağlıklı bir bireyin acil olmayan bir durum için riske atılması çok da mantıklı değildi.  Ama hastanelerimizde çok fazla covid hastası kalmadı ve olanlar da farklı bir alanda tedavi altında tutulduğu için artık bu risk ortadan kalktı. Bizim covid-19 un ikinci dalgasını da beklediğimiz bu dönemde, ikinci dalgadan önce checkup yaptırıp kronik hastalıklarını çözümleyerek daha sağlıklı bir şekilde ikinci dalgayı beklemelerini öneriyorum.

Checkup işlemi öncesi nelere dikkat etmek gerekir? Polikliniğinize gelmek isteyenler için önerileriniz var mı?

Kan değerlerinin doğru değerlendirilebilmesi için sabah vaktinde ve aç olarak gelmelerini istiyoruz. İdrar tetkiki ve smear testi yapabilmek için kadınların adet dönemlerinde olmamaları gerekiyor. Bunlar dışında gelmeden önce dikkat edilmesi gereken bir şey bulunmamaktadır.