Güneş, kum, deniz ile temiz hava, çocukların fiziksel ve psikolojik gelişimlerine büyük fayda sağlıyor. Çocuklarımız tatilde hem telefon, bilgisayar ve televizyon gibi elektronik cihazlardan uzaklaşıyor, hem de enerjilerini sağlıklı bir şekilde boşaltabiliyorlar. Ayrıca tüm ailenin bir arada olması da güven duygularını güçlendirerek kişiliklerine olumlu katkı sağlıyor. Acıbadem Fulya Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. İmre Gökyar, ancak çocuklarımızla tatil yaparken sıkça görülen hastalıklara karşı mutlaka önlem almamız gerektiğini belirterek, “Çünkü güneşin zararlı ışınları, kirli havuz veya hijyen kurallarına dikkat edilmeden hazırlanan besinler gibi faktörler çocuklarımızın sağlığını tehdit edebiliyor” diyor. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. İmre Gökyar tatilde çocuklarda sıkça görülen 5 sağlık problemini anlattı, önemli öneriler ve uyarılarda bulundu. 

GÜNEŞ ÇARPMASI

Güneş çarpması; güneş altında uzun süre korunmasız kalan çocuklarda yüksek ateş, bulantı, kusma ve baş ağrısı gibi belirtilerle seyreden bir tablo. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. İmre Gökyar, ağır dereceli güneş çarpmalarında vücutta sıvı ve tuz kaybına bağlı olarak bilinç bozukluğu ile nefes almada güçlük gibi sorunlar gelişebildiğine dikkat çekerek, “Tedavide geç kalındığında tablo daha da ilerleyerek ölümcül olabiliyor. Hafif güneş çarpmalarında ise ateşini düşürün, vücuttaki sıvı kaybını telafi etmek için bol sıvı içirin ve ılık duş aldırın” diyor. Dr. İmre Gökyar, kusma varsa zaman kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurmanız gerektiği uyarısında bulunuyor. 

Nasıl korumalı?

• Güneş ışınlarının yeryüzüne en dik geldiği 10:00-16:00 saatleri arasında güneşe çıkarmayın. 
• Susamasını beklemeden, başta su olmak üzere bol bol sıvı içirin.
• Dışarıya çıktığınızda mutlaka geniş kenarlıklı şapka takın. 
• Gölgede dahi olsanız, şemsiye altında kalmasını sağlayın.
• Terlemeyi önleyen pamuklu, bol ve açık renkli kıyafetleri tercih edin.
• Özellikle terleten, naylon içeriği yüksek giysilerden mutlaka kaçının.

YAZ İSHALİ

Çocuklarda en sık karşılaşılan sağlık problemlerinden olan yaz ishaline havuz ya da deniz suyunun yutulması, kirli suyla yıkanan gıdalar, açık büfelerden tüketilen besinler ve uygun koşullarda saklanmayan besinler neden olabiliyor. Bulantı, kusma, karın ağrısı, sulu dışkı ve halsizlik gibi belirtilerle gelişen yaz ishaline bazen ateş de eşlik edebiliyor. İshalin vücutta oluşturduğu hızlı sıvı ve mineral kaybı sonucu, bu kayıplar yerine konmazsa böbrek yetmezliği ve şoka kadar gidebilen sorunlar gelişebiliyor. 

Nasıl korumalı?

• Ellerini, özellikle yemekten önce ve tuvalet ihtiyacını karşıladıktan sonra, en az 20 saniye yıkayın. 
• Biberonlarını her seferinde yıkayın ve artan mamaları kesinlikle kullanmayın. 
• Açıkta olan içecekler yerine, kapalı şişelerdeki içecekleri tercih edin. 
• Besinlerin 4 dereceden daha soğuk olan yerde saklandığından emin olun.
• Açıkta satılan, sinek ve böcekle temas eden veya uygun koşullarda saklanmayan besinleri yedirmeyin, ambalajlı ürünleri tercih edin.
• Açık büfelerde sunulan yiyeceklere dikkat edin. 
• 2 yaşından küçükse havuza sokmayın veya havuzun temizliğinden emin olun. 

BÖCEK ISIRIKLARI 

Böcekler çoğunlukla ciltte; kızarıklık, kaşıntı, ağrı ve şişme gibi sorunlara yol açarken, bazı durumlarda alerjik reaksiyon gibi daha tehlikeli tablolar oluşturabiliyorlar. Dr. İmre Gökyar böcek ısırığından sonra enfeksiyonu önlemek için ısırılan bölgeyi su ve sabunla yıkamanız gerektiğini belirterek şunları söylüyor: “Isırık kremi sürün, ardından şişmiş bölgeye buz uygulayın. Yarayı kaşımayın, çizmeyin ve sıkmayın. Her böcek ısırığında doktora gidilmesi gerekmiyor. Ancak nefes alırken hırıltı duymak ya da zorluk çekmek, bulantı, ishal ve kusma belirtilerinin olması, hızlı ve düzensiz kalp atışı, baş dönmesi, yutkunma güçlüğü ile anksiyete gibi durumlarda zaman kaybetmeden doktora başvurmak çok önemli. Arı sokmasında, eğer sokma yerinde şişlik varsa hemen doktora başvurmanız gerekiyor, çünkü bazı arı toksinleri alerjik reaksiyona sebep olabiliyor. Kene de toksinini bıraktığı için vücuttan zamanında çıkartılmazsa hayati risk oluşturabiliyor. Keneyi elle çekerek, sıkıştırarak ya da kopartarak çıkarmayın. Eğer elle müdahale ederseniz kene vücuttan tamamen atılmayabiliyor ve farklı komplikasyonlara yol açabiliyor. Bu nedenle hekim tarafından müdahale edilerek çıkartılması gerekiyor.”

Nasıl korumalı?

• Uzun kollu ve cildi açıkta bırakmayacak kıyafetler giydirin. 
• Çiçek renklerini andıran kırmızı, yeşil ve sarı renklerdeki kıyafetlerden kaçının, kahverengi gibi arıların sevmediği renkleri tercih edin.
• Cibinlikler, sinek kovucu bilezikler veya örtüler kullanın. 

BESİN ZEHİRLENMESİ

Besin zehirlenmeleri toksin, kimyasal veya bakteri, virüs ya da parazit içeren gıdaların tüketilmeleri sonucu oluşan ve çok ciddi sağlık problemlerine yol açabilen bir tablo. Kusma, ishal, mide bulantısı, karın krampları, iştah kaybı, ateş, halsizlik ve baş ağrısı gibi yakınmalarla kendini belli ediyor. Besin zehirlenmelerinin çoğu kısa süreli oluyor ve kendiliğinden iyileşiyor. Ancak bazen septik şok gibi ciddi tablolar da gelişebiliyor. 

Nasıl korumalı? 

• Her zaman taze, pişmiş besinler yedirin.
• Beklemiş ve açıkta bırakılmış hiçbir yiyecek vermeyin.
• Bilinmeyen ve güvenilmeyen yerlerden özellikle tavuk, balık, süt ve süt ürünleri gibi besinler yedirmeyin.
• Dışarıda yemek yiyorsanız, restoranın ve mekanın hijyenine mutlaka dikkat edin. 

GÜNEŞ YANIKLARI 

Güneş yanıkları; kızarıklığın yanı sıra cildin daha derin katmanları da etkilenirse “bül” denilen içi sıvı dolu kabarcıklarla oluşan ve ağır yanıklara kadar ilerleyebilen bir tablo olarak tanımlanıyor. “Güneş yanığı olan cilde soğuk, ıslak kompresler yapmanızda fayda var. Hekiminiz önerdiği takdirde parasetamol içeren ilaçlar, kaşıntıyı almak için de alerjik pomad ya da jeller uygulayabilirsiniz” diyen Dr. İmre Gökyar şu önemli uyarılarda bulunuyor: “Enfeksiyon riski oluşturacağı için cildine tereyağı, diş macunu ve yoğurt gibi maddeleri asla sürmeyin. Ayrıca bariyer sağlayarak, cildi az da olsa korudukları için su toplamış kabarcıkları da patlatmamanız önem taşıyor.” 

Nasıl korumalı?

• Güneş ışınlarının yeryüzüne en dik ulaştığı 10:00-16:00 saatleri arasında dışarıya çıkarmayın.
• Sokağa çıkmadan 30 dakika önce, cildine 30-50 koruma faktörlü güneş koruyucusu sürün. 
• Güneş kremini her 2-3 saatte bir mutlaka tekrarlayın. Deniz veya havuzun ardından bu süreyi dikkate almadan kremi yeniden uygulayın.
• Geniş kenarlı şapka takın ve güneş gözlüğü kullanın.
• 6 aylıktan küçükse doğrudan güneşe çıkarmayın, mümkün olduğunca gölgede tutun. Güneşe çıkacaksanız koruyucu losyon sürün ve uzun kıyafetler giydirin.
• Güneş sonrasında vücudunu mutlaka nemlendirin.

---